یادداشت نوجوان | روز ملی خلیج فارس

بچه‌های خوب! امروز در تاریخ ایران روز مهمی است؛ روز ملی خلیج فارس!

در چنین روزی در سال ۱۶۲۱ میلادی، شاه عباس صفوی توانست تنگه هرمز را از چنگ پرتقالی‌ها درآورد، تا همیشه به‌خاطر این اقدامش از او به نیکی یاد شود.

اما این روز در سال‌های اخیر بجز اهمیت تاریخی‌اش به نمادی از مقاومت ایرانیان در مقابله با بیگانگان هم تبدیل شده است. به همین مناسبت، خوب است که درباره این بخش از کشور عزیزمان بیشتر بدانیم.

وسعت خانه ما، خلیج فارس، ۲۴۰هزار کیلومتر و پس از خلیج مکزیکو و خلیج هادسن در کانادا، سومین خلیج بزرگ جهان است. خلیج فارس توسط تنگه هرمز با دریای عمان و از طریق آن با دریا‌های آزاد مرتبط است و جزایر مهم آن عبارتند از خارک، ابوموسی،  تنب بزرگ،  تنب کوچک، کیش،   قشم و لاوان که همگی به ایران تعلق دارند.

خلیج فارس نامی است بجای مانده از کهن‌ترین منابع؛ زیرا از سده‌های پیش از میلاد سر برآورده است و با «پارس» و «فارس»، نام سرزمین و خانه ملت ایران گره خورده است.

اما پس از ملی شدن نفت ایران و کوتاه شدن دست شرکت‌های انگلیسی از این سرمایه ملی و قطع روابط ایران و انگلیس در سال ۱۳۲۹ (۱۹۵۰ م.)، ابتدا نماینده سیاسی انگلیسی مقیم بحرین از همان سال، عبارت ساحل عربی را برای منطقه جغرافیایی بخش جنوبی خلیج فارس که متعلق به عرب‌های تحت حمایت انگلیس بود مرسوم و سپس به مرور، کلمه خلیج عربی را جایگزین آن کرد و این نام را به کل خلیج فارس تعمیم داد.

در سال‌های اخیر استفاده از این نام جعلی از سوی برخی کشور‌ها با هدف شیطنت، آن‌قدر گسترش یافت تا این‌که شورای عالی انقلاب فرهنگی برای مقابله تبلیغاتی با اقدامات آن‌ها تصمیم گرفت یک روز ملی را به «خلیج فارس» اختصاص دهد.

اما باید بدانیم قدمت خلیج فارس با همین نام، چندان دیرینه است که عده‌ای معتقدند: خلیج فارس گهواره تمدن عالم است.

اسناد تاریخی نشان می‌دهد دریانوردی ایرانیان در خلیج فارس، حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح (ع) و در دوران هخامنشی و داریوش اول آغاز شده است.

داریوش برای نخستین بار در محل کنونی کانال سوئز فرمان کندن آبراهی را داد و کشتی‌هایش از طریق همین آبراه به دریای مدیترانه راه یافتند.

او در کتیبه‌ای که در محل این کانال به‌دست آمده، از خلیج فارس به‌نام دریایی که از پارس می‌آید، نام برده و این نخستین مدرک تاریخی موجود درباره خلیج فارس است. پس از کتیبه داریوش،  قدیمی‌ترین اسناد موجود درباره خلیج فارس به کتاب‌های باقیمانده از یونان باستان برمی‌گردد.

یونانی‌ها و مورخانشان در این کتاب‌ها با نام «پرسیکوس سینوس» که به معنی «خلیج فارس» است از این خلیج یاد می‌کنند و تکرار همین نام سبب می‌شود که بسیاری از نقشه‌های باقیمانده از اروپاییان قرن‌ها بعد نیز با همین نام از خلیج فارس یاد کنند.

بر اساس نوشته‌های مورخان یونانی مانند هرودت که پیش از میلاد مسیح می‌زیسته‌اند، یونانیان نخستین ملتی هستند که به این دریا نام «پرس» و به سرزمین ایران «پارسه»، «پرسای»، «پرس‌پولیس» یعنی شهر یا مملکت پارسیان داده‌اند.

خلیج‌فارس در حقیقت محور ارتباط بین اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی و بخشی از سیستم ارتباطی اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند است. همچنین این منطقه منبع مهم انرژی جهان است.

در مجموع، خلیج‌فارس از نظر جغرافیای سیاسی، استراتژیک، انرژی و تاریخ و تمدن یک پهنه آبی مهم و حساس در دنیا محسوب می‌شود و در حدود ۳۰ درصد نفت جهان نیز از منطقه خلیج‌فارس تأمین می‌شود.

از منظر سیاسی هم کرانه و پس‌کرانه این دریا در شمال و جنوب و شرق و غرب از سده‌های پیش از میلاد مسیح در اختیار ایرانیان بوده است و کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر‌های گوناگون در همه‌ی کرانه و پس‌کرانه‌های خلیج همیشه فارس، در شمال و جنوب و شرق و غرب گواه این نظریه است.

با توجه به این تاریخچه درخشان، اکنون مردم کشور ما با اتحاد خود مانند همیشه با قدرت در برابر تخریب و جعل هویت یک ملت بزرگ ایستاده و از این اتفاق جلوگیری کرده‌اند، همان‌گونه که در ۸ سال دفاع مقدس و پس از آن، دلاورمردانی بسیار، با نثار جان خویش از این مرز پرگهر در برابر هجوم دشمنان پاسداری کرده و می‌کنند.